 |
| Phiên chợ quê |
Đi Chợ
1.
Gà mới gáy đầu canh ,
Em choàng dậy cho nhanh .
Nhảy xuống giường đi đất
Ra sân , ngoài còn lạnh.
2.
Trời loang thóang sáng dần ,
Sương ướt cả mặt sân,
Tiếng vài con cóc gậm
Ở rìa ao rau cần.
3.
U dậy tự bao giờ ?
Qua đôi mắt lờ mờ
Em thấy ngồi cạch lửa
Hai tay dơ lên hơ.
4.
Lò mò vào trong bếp ,
Em ngồi nhìn mỏi mệt
Ánh lửa hồng nhấp nhóang
Vây quay nồi cơm nếp.
5.
U bảo: « Kià Thằng Cu!
« Sao cứ rim lù rù ?
« Ra rửa mặt đi ; chóng
« Cho đi Chợ với U . »
6.
Múc nước ở chum ra,
Em vuốt mặt qua loa.
Nhìn tàu cau giỏ nước
của trận mưa đêm qua.
7.
Lúc ấy ở trong nhà
Lục dục Thầy bước ra
Tay rắt tay Chị Gái;
A! Chị làm nũng ta !
8.
Thầy ngồi hút thuốc Lào
Thở khói biếc lao sao
Lên bầu trời trong vắt
Phản chiếu xuống mặt ao
9.
Chị Gái chạy lại U
Mắt còn lèm những rử
Chị bị em chế dữ,
Ôm mặt khóc hu hu !
10.
Thầy quát:«có im không?
«Đừng làm điên tiết «Ông»
« Con cái gì đốn thế ?
« Nuôi mày thật tốn công ! »
11.
Mưu em thật mưu thần :
Cho thế mới biết thân,
Ai bảo thường hay chế : »
Thằng Cu: ướt đũng quần!»
12.
Trời đã sáng tỏ dần
Ngoài đường khối bước chân
Người đi sao đông thế ?
Trước cổng em tần ngần.
13.
A! Hôm nay chợ phiên
Mờ sáng đã huyên thuyên
Người đi nhiều vô kể
Nom là thấy vui liền .
14.
Sửa sọan xong bu gà
U em gánh trước ra
Dục em: »Nhanh lên đấy
« Không tao để ở nhà! »
15.
Trên đường đi ra chợ,
Lần đầu thấy bỡ ngỡ
Có người lớn cũng đỡ
Nhưng em vẫn thấy sợ.
16.
Nem nép sát bên bu Em khom lưng lù khù
(vì sợ người ta thấy
cười cả em lẫn U )
17.
Vì thấy cũng hay hay
Mấy thằng bé vỗ tay
Làm em thêm ngượng quá
Chửi « tiên sư cha mày! »
18.
U mắng: »Dại thế con!
Sao chửi bới om sòm ?
Thầy mảy mà nghe được
Thì phải biết: ốm đòn ! »
19.
Đương đi bỗng đằng xa
Em chợt thấy mấy bà
Cùng dăm ba người lớn
Đang cười nói ba hoa .
20.
Đi đầu ông đánh cá.
Chắc hôm nay cũng khá?
Nên xem mặt ông tươi
Luôn miệng cười ha hả.
21.
Kế đến bà Chánh Cả
Mặt nom cau có lạ
Thét gia nhân gánh thóc
Ra bà đi chợ hả ?
22.
Thằng con sao ghét thế
Cứ nhìn em nó chế :
« Êu êu thằng quần rách! »
Làm em sấu hổ ghê .
23.
Tức quá em định liều...
Nhưng lại sợ đến chiều
Về nhà bố nó mách
Phải nhận : cấm nói điêu.
24.
Mấy bà khác cười vang
Gớm, ăn nói oang oang
Miệng ăn trầu toe-tóet
Nhổ phẹt ra giữa đàng !
25.
Có hai ông lái lợn
Tai to , mặt rộng ,lớn
Hơi rượu nồng nặc bay
Trông thật là dữ tợn
26.
Một anh mang cái rọ
Trong nhốt một con chó.
Kêu ăng ẳng luồn mồm
Thật khổ cho thân nó.
27.
Cậu bé kéo con bê
Nom con bê xinh ghê
Níu U em cố dặn :
« U ơi , mua bê về ! »
28.
U em cười hắt lên :
« Thằng Cu rõ thật điên,
Nhà có trâu rồi đó
U làm gì có tiền ! »
29.
Phụng phịu lùi lại sau
Em đi cạch hàng cau
Nhưng U không muốn thế:
Dắt em để qua cầu.
30.
Lạch con nước trong veo
Nắm tay U em theo ,
Nhưng hãy còn nhìn xuống :
Cá con lẩn dưới bèo.
31.
Qua hết lạch ra đồng
Em mới đưa mắt
Đằng xa , ồ đẹp quá,
Mặt trời lên đỏ hồng .
32.
Chân bước trên bờ cao
Châu chấu bay lào xào
Sắn quần em lội xuống
Xem có được con nào ?
33.
Phát cáu U kêu lên :
« Cu! Để đó đi lên.
« Mày mà còn vày nữa
Là tao bỏ đi liền ! »
34.
Em tiu nghỉu âu sầu
(Tuy biết U lo âu )
Nhìn lại con châu chấu
Đang bơi : nước đục ngầu.
35.
Mặt trời đã lên cao
Ước độ ba con sào
Xa xa đồng xanh biếc,
Cánh cò lược đẹp sao !
36.
Mấy ngườgi đã mỏi chân
Bên đường họ nghỉ dần
Em đã định dừng lại
Nhưng nhìn U, phân vân (?)
37.
U bảo: »Cố lên con
« Đường đi đâu đựoc non !
« Đến quán bà Ba Thụ
« Tha hồ Cu ăn ngon ! »
38.
Lẽo đẽo con cùng mẹ
Đi trên bờ ruộng bé
Sao em thấy mỏi thế (?)
Tuy em vẫn được nhẹ.
39.
« Em mệt quá U ơi !
« Cho em nghỉ ti' thôi ! »
Thế mà U em gắt:
« Lát nữa !...Quán kia rồi! »
40.
Quán dựng bên gốc Đa
Cành lá thật rườm rà,
Ngồi nghỉ mát thích quá !
U nói : « Đêm có ma»(?!)
41.
Bà quán mắt sáng ngời ,
Bày lại ỏan , chè , xôi
Miệng bà cười đon đả :
« Bà vào uống trè tươi ! »
42.
U ngồi chơi với bà
Để bu ở gốc Đa
Em khẽ ra sau bếp
Lấy que định chọc gà .
43.
Gió mát thổi hây hây
Làm em thấy vui lây
Bỏ bu , em ra ngắt
Cỏ Gà , dưới gốc cây.
44.
Em cầm , em đương chọi,
Chợt U ra , U nói :
« Thôi , Cu mày ở lại
« Tao đi , tao chẳng đợi »
45.
Cuống quýt , em lại bên
Làm U bật cười thêm
Vùng vàng em muốn khóc :
« Hai lần U dọa em ! »
46.
Đưa gói kẹo cho em
U dặn : »Nhớ đừng quên
« Để phần cho Chị Gái
« Vào Chợ, U mua thêm »
47.
Kẹo bọc trong la' chuối
Nom trắng bốp như muối
Chọn một hòn nuốt vội.
(Sợ U thấy: hết chối ! )
48.
Chợ còn tận đằng xa
Em vừa chạy vừa la
« A , Chợ Phiên to thật
« Mua nhiều quà , U nhá !»
49.
Cảnh Chợ thật ồn ào
Tiếng người nói lao xao
Ô , vui gì hơn nữa
Tấp nập người ra vào .
50.
Theo U em đi bên
Thật khó chịu phát điên:
Tai em ù , nóng quá
Người chen , chật như nêm.
51.
Vì em chả thấy gì
Cầm tay U lôi đi
Lại thêm người đông quá
Đứng bít cả lối đi .
52.
Mấy thằng oắt như em
Cũng bị lấn cùng chen
Chúng no' liền phát khóc
Rõ thật: mấy thằng hèn!
53.
Qua cửa thật tốn công
Vì không những đã đông
Mà trời còn nóng gắt
Còn hơn ở ngoài đồng !
54.
Vào tới trong hàng rào
Em chẳng biết làm sao
để mà nhìn , phân biệt
Hàng kia với hàng nào !
55.
Chợ đông quá mất thôi
Các gian hàng người ngồi
Thấy U qua , vồn vã
Họ ra kéo,chào, mời.
56.
Chỗ này bán hương vàng
U bảo : mấy bà « sang »
Ngày rằm mua sửa lễ
Giống như ở Đình làng .
57.
Kià bên giãy hàng Xén
Các cô thật nhanh nhẹn
Cheo đủ chỉ ngũ-sắc
Khăn vải cùng khăn len.
58.
Đi đến bên hàng Guốc
Những đôi treo ở trước
Vừa xinh , nom vừa đẹp
Níu U , em dừng bước.
59.
Biết ý, U vội: »Thôi !
Hôm nay trưa quá rồi ,
Để gần phiên Chợ Tết,
U mua cho một đôi ! »
60.
Em đứng định gan lì
Dùng dằng chằng muốn đi
U đành phải đấu dịu :
Mua cho em hòn bi.
61.
Tới chỗ mua bán lợn
Nom vào mà thấy ớn :
Eng-éc kêu ầm lên
Nghe mà thấy rờn-rợn
62.
Đây nơi bán trâu bò:
Có một con thật to
Còn hơn của ông Bá
Vẫn chăn ở đầu gò !
63.
A, hàng gà đây rồi !
Bán hàng thật lôi thôi
Thật đến mà nhiễu sự
Tranh nhau mãi chỗ ngồi.
64.
Gà nhà trông thấy mê
Thật là hết chỗ chê
(Của mấy bà bên cạnh
Cho ăn gì ? Gầy ghê !?)
65.
U bắt gà ra cân
Buộc chân để bán dần
Mỗi khi khách qua lại,
Mời mọc , U ân cần .
66.
Gà chỉ còn vài con ,
U bảo : »Về còn hơn,
Hôm nay , nhà có giỗ ,
Mang về , ta làm cơm «
67.
Bu gà đã xếp xong
Bây giờ mới thong dong
Nhìn em , U khẽ rủ :
« Này Cu , ta vào... trong «
68.
So với chợ bên ngoài ,
Chợ-trong rộng bằng hai
Vì đây là nơi chính
Bán đồ ăn , hàng vải.
69.
Mẹ trứơc , con theo sau
Kéo tay em thật đau
Vào tận sâu trong chợ
Chỗ mua bán trầu cau.
70.
Qua đến bên hàng chè
Em đã thấy thèm ghê
Níu U em dừng bước
Cứ giả vờ khen chê.
71.
Thấy U đang ngập ngừng
Nửa muốn , nửa lại đừng
Rồi thì U em nói :
« Muốn no:ăn bánh chưng!»
72.
Em còn nhớ không quên
Những điều U dặn em
Từ khi còn chưa tới
Giờ U quên cũng nên ?
73.
_Nào mua lợn bằng bột
Làm với thứ gạo tốt
Sơn lên và vẽ đỏ
Mắt gắn đậu hai hột.
74.
_Nào mua kẹo bạch nha
_Nào hoa quả , Hồng ,Na
Thêm hai xu kẹo kéo
Ăn vào , gỡ không ra !
75
Lại Bánh Chưng , Kẹo Vừng
Thôi, trăm thứ ,lung tung...
U đều « Ừ , mua hết! »
Em hy vọng , vui mừng.
76.
Nhưng bây giờ lại không !?
(Có lẽ tại chợ đông ?
Thật ra : U vẫn thấy!)
Mà chả mua một đồng !
77.
Em đã cáu tiết lên
Nước mắt ở mi trên
Chỉ chực tràn xuống má !
« Nín đi , chóng U đền ! »
78.
U dắt vào bà Cả
Bảo làm hai bún chả
Đương ăn , U em nói :
« Khất bà , mai tôi trả! »
79.
Em đã thấy no nê
Nhưng này nữa mới ghê:
Dành cả phần U nữa (!)
« Thằng này! Hết chỗ chê! »
80.
Xấu hổ , em lủi ra.
Bỗng nghe tiếng thanh la
Từ đằng xa vẳng lại
A, họ bán thuốc ta .
81.
Em cố kéo U lại
Chen chúc , chui vào mãi
Em nhìn trong khỏang rộng
Bày toàn lọ và chai.
82.
Hai người đi vòng quanh
Đánh trống , gồng liên thanh
Miệng luôn luôn hò hét
Quảng cáo cho thuốc mình.
83.
Nhưng em chú ý nhiều
Đến con khỉ dễ yêu
Làm trò hay đáo để
( Tuy toàn trò con tiều !)
84.
Họ bắt khỉ ra trò
Thỉnh thỏang lại quát to
Múa roi mây vun-vút
Làm em thấy mà lo.
85.
Sau một hồi trổ tài,
Con khỉ bị sách tai
Đi xin tiền từng khách,
Vòng trong lẫn vòng ngoài.
86.
Khi ấy đã gần trưa,
Người xem cũng dần thưa
U tìm em gọi mãi
Em biết , mà chả thưa (!)
87.
Chỉ vì mê xem khỉ ,
Làm nhiều trò khóai trí
Mãi khi U tìm được
Nắm tay lôi bừa đi
88.
Bước đi còn ngóai lại ,
Còn muốn nghe , xem mãi
Nhưng vì U sợ muộn ,
Kéo mạnh ra đường cái.
89
Thế là trên đường về ,
Em vui đùa hả hê
Được xem phiên chợ lớn
Lại được « chén » no nê !
90.
Đến khi về tới nhà
Em vẫn còn chác dạ
Đưa quà cho Chị Gái
Em ngồi thở dốc ra.
91.
Thầy luôn mồm hỏi han
U vui miệng kể tràn
Phập phồng em lo ngại :
Sợ Thầy biết : ăn tham !
92.
Bữa cơm được dọn ra
Hôm nay có thịt gà
Em ngồi đánh bốn bát
Không rờ đến rau cà !
93.
Buổi chiều người mỏi mệt
Em nghỉ đi chăn trâu
Nằm ngủ say như chết
Tâm trí để đâu đâu.
MAI THẾ ĐỨC (Sàigòn 1952)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét